در حال حاضر بیش از 27 میلیون نفر اعم از مرد، زن و کودک هر روز در نظام
بردگی و در شرایط بردگی بسر میبرند و بردگی آنها به همهی شیوهها اعم از اشکال
سنتی یا مدرن با توجه به تقاضای بازار رو به افزایش است...
بردههای قرن 21
مبارزه اسلام با بردهداری
از زمانهای دور تاکنون بردهها همواره بهعنوان اشیا در نظر گرفته میشدند، بهطوری که آنها را خرید و فروش، تعویض و یا هدیه کرده و یا حتی بهعنوان وثیقهای برای پرداخت بدهیهایشان مورد استفاده قرار میدادند.
در تمام جوامع عهد باستان بردهاری یک سنت پذیرفته شده از سوی عموم بهشمار میرفت و از حیث سیاسی و اجتماعی نیز امری اجتناب ناپذیر به نظر میرسید.
از اینرو حتی اسلام بردهداری را رسماً منسوخ نکرد ولی ائمه علیهمالسلام با تربیت غلامان و تبدیل آنان به انسانهایی شریف و کارآمد در جامعهی اسلامی و سپس آزاد نمودن آنها و توصیههای بسیار به آزاد کردن بردگان و قرار دادن اجر و پاداش معنوی برای اینکار زمینههای فرهنگی مبارزه با بردهداری و منسوخ شدن آن را فراهم مینمودند.
بردهداری در عهد قدیم
در مصر باستان بردهها به طور انبوه برای ساخت قصرهای پادشاهی و نیز گورستانهای فراعنه بهکار گرفته می شدند. «هومر» حماسهسرای بزرگ مغرب زمین بردگی را سرنوشتی تهدیدآمیز برای اسرای جنگی توصیف کرده است. در روم باستان بردهداری گونهای متفاوت تر از دیگر نقاط جهان داشت بهطوری که بردهداران رومی از اختیارات بسیاری در خصوص بردههایشان برخوردار بودند، برای مثال تصمیم درباره مرگ یا زندگی بردهها در اختیار صاحبانشان قرار داشت.
شروع بردهداری قرن 15
با کشف سواحل آفریقا و تصرف جنوب و شمال آمریکا توسط اروپاییها در قرن 15 و نیز استعمار آمریکای شمالی در چند قرن پس از آن زمینهای مناسب برای بردهفروشی در عصر جدید فراهم شد. پرتغال که فاقد نیروی کار لازم برای کشاورزی بود نخستین کشور اروپایی عصر جدید است که نیاز خود را به نیروی کار از راه وارد کردن برده برطرف کرد.
پرتغالیها فعالیت در بازارهای بردهفروشی سواحل غربی آفریقا را از سال 1444 آغاز نمودند و تا بیش از یک قرن به طور عملی بر همهی بازارهای بردهفروشی آفریقا حاکمیت می کردند. از نیمهی دوم قرن هفدهم با ایجاد سیستم کشتزار در مستعمرات جنوبی آمریکای شمالی، تعداد بردههای آفریقایی که برای کار در زمین به آمریکا آورده میشدند، بهطور ناگهانی افزایش یافت، به طوری که برخی از شهرهای ساحلی شمال عملاً به مرکز بردهفروشی تبدیل شد.
کشور دانمارک در سال 1792 به عنوان نخستین کشور اروپایی، بردهفروشی را به طور کلی منسوخ اعلام کرد. به دنبال آن در سال 1807 کشورهای انگلیس و سپس آمریکا نیز بردهداری را لغو کردند. در کنفرانس وین که در سال 1814 برگزار شد، کشور انگلیس از نفوذ خود استفاده کرده و دیگر کشورها را نیز به پایان بردهداری وادار کرد.
سرانجام تقریباً همه کشورهای اروپایی قوانینی را به تصویب رساندند که بردهفروشی را ممنوع اعلام کرد. در سال 1842 یگانی از کشتیهای جنگی دو کشور آمریکا و انگلیس برای کنترل قانون ممنوعیت بردهداری موظف به گشت زنی در دریاها شدند و سرانجام در حالی که بردههای فرانسوی در سال 1848 و بردههای هلندی در سال 1863 از حق آزادی برخوردار شدند، در برزیل بردهداری تازه در سال 1888 لغو گردید. پذیرش قانون عدم بردهداری از سوی سازمان بین المللی حفظ صلح جهانی(1946-1920) در سال 1926 موفقیتی بزرگ در این زمینه به شمار میرفت بهویژه که بنابر این کنوانسیون همهی اشکال بردهداری در آن زمان ممنوع اعلام شد.
بردهداری مدرن قرن 21
شاید تنها تعداد کمی از ما بتوانند حتی تصور آن را نیز داشته باشند که با وجود قوانین ذکر شده هنوز هم در برخی از نقاط جهان کسانی هستند که قربانی بردهداری به شیوهای متفاوت از گذشته میشوند. البته عدم آگاهی عمومی از وجود بردهداری در دنیای کنونی چندان هم جای شگفتی ندارد، چرا که امروزه بردهداری یک تجارت است تجارتی که مخفیانه، آرام و پنهانی انجام میگیرد، بیآنکه کسی متوجه شود.
امروزه بردهداری صورتی متفاوت از گذشته به خود گرفته است، برای مثال بردههای امروزی بهویژه در مناطق فقیر جهان بسیار ارزانتر از گذشته هستند لذا بردهداران دیگر مجبور نیستند برای خرید برده هزینههای گزافی بپردازند و به تبع آن قربانیان امروزی بردهفروشی نیز ارزش چندانی ندارند.
از سوی دیگر از آنجا که بردههای امروزی اغلب از کشورهای فقیرنشین و به عبارت بهتر از میان مردمی هستند که تصویر روشنی از آیندهی خویش ندارند، به دلیل فراوانی تعداد بردهها به راحتی میتوان یک بردهی بیمار یا مرده را تعویض کرد.
علاوه بر آن دیگر مانند گذشته برای نگه داشتن بردهها از زنجیر استفاده نمیشود بلکه امروزه از طریق اعمال خشونت و تهدید آنها را ربوده و به کار وا میدارند. امروزه قربانیان بردهداری مدرن در زمینههای مختلفی نظیر خرید و فروش اعضای بدن، استخراج معدن، کار در معادن زغال سنگ، اشتغال در صنایع تولید لباس، فولاد، قهوه و شکر، کار در خانه و بهویژه در کشاورزی به کار گرفته میشوند.
محصولاتی که به این طریق در جهان تولید میشود، معمولاً با قیمتی ارزان در بازار کشورهای صنعتی ثروتمند عرضه میشوند که در این میان بیشترین سود عاید کمپانیهای بزرگ میشود.
27 میلیون برده
مقامهای سازمان ملل در آستانه روز جهانی لغو بردگی گفتند: با وجود گذشت بیش از 200 سال از زمان لغو رسمی بردگی، هنوز این شیوه استثمار و بهرهکشی از انسانها به تاریخ نپیوسته و یک واقعیت جاری است.
به گفته آنها، بردگی اکنون در نقاط مختلف دنیا به شکلهای گوناگون و وحشیانه، در حال ظهور و گسترش است.
از نکات تلخ و شگفتآور گزارش سازمان ملل و سازمان بینالمللی کار این است که بردگی یک پدیده جهانی است که به همان اندازه که بر کشورهای فقیر تاثیر میگذارد، در کشورهای ثروتمند نیز جریان دارد.
بنابراین گزارش، در حال حاضر بیش از 27 میلیون نفر اعم از مرد، زن و کودک هر روز در نظام بردگی و در شرایط بردگی بسر میبرند و بردگی آنها به همهی شیوهها اعم از اشکال سنتی یا مدرن با توجه به تقاضای بازار رو به افزایش است.
کار اجباری، یکی از مهمترین اشکال بردگی در عصر کنونی است که به گفتهی سازمان بینالمللی کار، در حال حاضر حدود 12 میلیون و 300 هزار نفر در جهان گرفتار آن هستند.
قربانیان این شیوهی بردگی، همواره افراد بسیار ضعیف و فقیر جامعه هستند و از کارگران مهاجر که برای پرداخت بدهیهای خود به باندهای قاچاق به آن تن دادهاند تا زنان و دختران مجبور شده به فحشا را در برمیگیرد.
گزارش سازمان ملل تاکید دارد که بردگی در عصر جدید ناشی از فقر، طرد اجتماعی، به حاشیه راندن افراد، فقدان دسترسی به آموزش و وجود فساد در جامعه است.
بنا براین گزارش، در میان اشکال مدرن بردگی به صورت کار اجباری، موارد متعددی در میان خدمتکاران خانگی و نیز، بخشهای ساخت و ساز مسکن، صنایع غذایی و صنایع تکمیلی به چشم میخورد.
در همین راستا، «ناوی پیلاوی» کمیسر بلندپایه سازمان ملل برای حقوق بشر، بردگی را «یک جنایت علیه بشریت» خواند که «زندگی انسانها و جوامع را ویران میکند و با وجود به رسمیت شناختن جهانی لغو آن، عامل رنج 27 میلیون نفر در عصر کنونی است.»
این مقام حقوق بشر هشدار داد که بحران کنونی اقتصادی جهان میتواند بر شمار افراد برده در جهان بیفزاید.
طبق آمار اتحادیه اروپا، امروزه تنها در آلمان 20 هزار برده وجود دارد که به اجبار مورد تجاوز جنسی قرار میگیرند.
هر چند بردهداری در سراسر جهان به طور رسمی لغو شده است اما این ممنوعیت تنها منحصر به روی کاغذ است زیرا امروزه اشکال دیگری از بردهداری، با عنوان بردهداری مدرن، قربانیان بسیاری را اعم از زندانیان سیاسی، کودکان، کارگران و مهمتر از همه قربانیان سوء استفاده جنسی اجباری را در کام خود فرو میبرد.
فصلهای تاریک بردهداری مدرن
این آمار 27 میلیونی تنها بخشی از چهره پنهان تمدن امروز است، زیرا طبق آمار سازمان جهانی کار، هم اکنون در سراسر جهان 250 میلیون کودک در سنین بین 5 تا 14 سال به گونهای بردهوار مشغول به کار هستند. امروزه استفاده بردهوار از کودکان خردسال به عنوان نیروی کار بهویژه در کشورهای غیر صنعتی امری عادی تلقی میشود.
اینگونه کودکان اغلب در کشتزارها به کار گرفته شده و یا به تکدی گری و کاردر خانه گماشته میشوند، این کودکان در مواردی نیز به اجبار مورد تجاوز جنسی قرار می گیرند اما شاید تاریکترین فصل بردهداری مدرن، تجاوز جنسی اجباری به عنوان یکی از پیامدهای تجارت انسان در دنیای کنونی باشد که پس از فروپاشی بلوک شرقی در غرب رواج پیدا کرد. دختران و زنان بسیاری توسط باندهای سازمان یافته، از اروپای شرقی اغفال شده و در حالی که مدارک و اوراق شناسایی شان نیز در همان محل به زور از آنها گرفته شده است به اروپای غربی منتقل و پس از تجاوز اجباری در شرایط زندگی و کاری بسیار تحقیر آمیزی نگهداری شده و در مراکز خاصی با هدف بهرهبرداری جنسی به بردگی گرفته میشوند. طبق آمار هر ساله200 هزار نفر در کشورهای عضو اتحادیه اروپا به اجبار مورد تجاوز جنسی واقع شده و توسط تاجران انسان به فروش میرسند. حدود 120 هزار زن و دختر هر ساله در اروپای غربی قاچاق میشوند. سازمان ملل هزینه این تجارت را مبلغی بالغ بر 4 میلیارد دلار در سال تخمین زده است.
این افراد نه امکان دفاع از خود را دارند و نه اینکه میتوانند به گونهای دیگر امرار معاش کنند، زیرا آنها به طور قانونی صاحب هیچگونه مجوز کار و اقامت در آن کشورها نیستند.
بردهها در آمریکا
ایندپندنت با چاپ عکسی از بردهداری در آمریکا در قرن 21 خبر داد و آنرا مایه شرمساری این کشور دانست.
ایندپندنت نوشت: در قرن بیستویکم که سالها از لغو بردهداری توسط همهی کشورها میگذرد آمریکا، علاوه بر جنایاتی که در دنیا انجام میدهد در داخل کشورش نیز به بردهداری مشغول است.
رفتاری که با مهاجران خارجی انجام میشود فقط گوشهای از بردهداری است که همواره در داخل آمریکا در جریان است.
ایالت «فلوریدای» آمریکا که در رفتار خشونتآمیز و غیر انسانی با خارجیان شهرت جهانی دارد، مهاجران را در شرایط کاملاً حیوانی به بردگی کشیده است.
کارگران کشاورزی در مزارع و باغهای میوه در پایینترین شرایط زندگی و با کسب حقوق اندک سختترین کارها را، که هیچ انسانی از عهده آن بر نمیآید انجام میدهند. این در حالی است که در قرن بیستویکم با این همه پیشرفت علم و تکنولوژی در کشاورزی، حتی کشورهای عقب مانده نیز از ماشینهای صنعتی برای اینکار استفاده میکنند.
خط و مشی سیاسی آمریکا بقدری غیر انسانی است که از این کارگران بهعنوان حیوان استفاده میشود.
استحمام که بیش از 5 دلار برای آنها هزینه دارد بشرح ذیل است:
«شستشو با آب سرد با سطل»
این در حالی است که کارگران برای چیدن50 کیلو میوه فقط یک دلار میگیرند.
پایین نگه داشتن حقوق و دستمزد کارگران در راستای سیاست کلی حکومت آمریکاست که قیمت محصولات کشاورزی در کل کشور باید پایین باشد؛ تا رای دهندگان از دولت راضی باشند.
بهعنوان نمونه کل گوجه فرنگی مصرفی آمریکا که در همین مزارع فلوریدا بهدست میآید در پیشرفتهترین فروشگاههای آمریکا با قیمت پایین بهدست مشتری میرسد و مردم نیز از حکومت خود راضی هستند که این محصولات را با قیمت نازل به آنها عرضه میکند.
مقالات مرتبط