غفلت ـ 27
غفلت زدایی
4ـ حفظ نماز (قسمت اول)
امام باقر علیه‌السلام فرمود:
«أَیُّمَا مُؤْمِنٍ حَافَظَ عَلَى الصَّلَوَاتِ الْمَفْرُوضَةِ فَصَلَّاهَا لِوَقْتِهَا فَلَیْسَ هَذَا مِنَ الْغَافِلِینَ ـ هر مومنی که بر نمازهای واجبش دقت کند و آن‌ها را در وقت خود بخواند، از غافلین نخواهد بود.»
(الکافی ج3 ص270)
پس سه شرط در کنار هم مطرح شد:
1ـ مؤمن باشد
2ـ نمازهای خود را محافظت نماید
3ـ نمازها را در وقت خودش بخواند.
حفاظت نماز یعنی سهل انگار نباشد
خداوند کریم در قرآن مجید می‌فرماید:« فَوَیْلٌ لِّلْمُصَلِّینَ ـ ویل برای نمازگذاران است». «الَّذِینَ هُمْ عَن صَلَاتِهِمْ سَاهُونَ ـ کسانی که در نمازشان ساهون هستند.»(ماعون/4)
سهو چیست؟
«"ساهون" از ماده "سهو" در اصل به معنى خطایى است که از روى غفلت سرزند، خواه در فراهم کردن مقدماتش مقصر باشد یا نه، البته در صورت اول معذور نیست، و در صورت دوم معذور است، ولى در این‌جا منظور سهو توأم با تقصیر است.
باید توجه داشت که نمى‌فرماید: "در نمازشان سهو مى‌کنند" چون سهو در نماز به هر حال براى هر کس واقع مى‌شود، بلکه مى‌فرماید "از اصل نماز سهو مى‌کنند" و کل آن را به دست فراموشى مى‌سپرند.» (تفسیر نمونه ج27 ص360)
«یعنى آن‌هایى که از نمازشان غافلند اهتمامى به امر نماز ندارند و از فوت شدنش باکى ندارند چه این‌که به کلى فوت شود و چه این‌که بعضى از اوقات فوت گردد، و چه این‌که وقت فضیلتش از دست برود و چه این‌که ارکان و شرایطش و احکام و مسائلش را ندانسته نمازى باطل بخوانند.» (ترجمه تفسیر المیزان، ج20، ص634)
ویل چیست؟
« ویل وادى است در دوزخ(1) ، قعر آن دورتر و آتش آن گرم‌تر و و عذاب آن سخت‌تر و ماران و کژدمان آن بیشتر (از هر جایی است) و ـ تنادى کلّ یوم الهى قد اشتدّ حرّى و بُعد قَعرى و کَثُر حیّاتى و عقار بى فَإِلَىّ اَهلى ـ آواز مى‌دهد هر روز که بار خدایا گرماى من در نهایت است و قعر من بسیار دور است و ماران و کژدمان من کثیر است و طاقتم به‌سر رسیده، اهل مرا به من رسان».(2)
« این چاه در قعر جهنم (واقع شده) و تمام آتش جهنم از آن بیرون می‌آید و از پیغمبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم نقل است که در قعر آن چاه تابوتى است که در آن چهارده نفر معذب هستند، هفت نفر از پیشینیان و هفت نفر از ملحقیان (کسانی که بعد از زمان پیامبر به آن‌ها ملحق می‌شوند) هفت نفر پیشینیان: قابیل، پى‌کننده ناقه صالح، نمرود، شداد، فرعون، هامان و قارون (هستند) اما هفت نفر لاحقیان را بیان نفرموده فقط به‌حاضرین فرمود که شما جزو آن هفت نفر نباشید.»(3)
و همچنین از آن حضرت روایت است که: «ویل وادى است در جهنم که به‌قدرى گود است که وقتى که کافر را در آن‌جا افکنند؛ چهل سال(4) پائین می‌رود و به‌قعر آن نمی‌رسد(5) واگر کوه‌ها را درون آن بیندازند، قبل از آن‌که به قعر آن برسند از شدت گرما نابود می‌شوند.»(6) « (و آن‌جا) وادى جوشانى است از چرک و خون جهنّمیان»(7)
«و در اخبار رسیده هر جا در قرآن تهدید به ویل شود مقصود همان چاه است.»(8)
1ـ ترجمه المیزان ج14 ص108
2ـ تفسیر سور آبادى ج4 ص2436 و ص2749
3ـ أطیب‌البیان فی تفسیر‌القرآن ج4 ص250 و ج11 ص87 و ج14 ص223
4ـ تفسیر آسان ج1 ص182 ـ گفته شده چهل خریف و بعضی گفته‌اند: خریف نام یکى از فصول سال است ـ الویل واد فی جهنّم یهوى فیه الکافر أربعین خریفا ثمّ یهوى فیه کذلک أبدا
5ـ مخزن العرفان در تفسیر قرآن، ج1 ص380
6ـ لسان العرب ج11 ص739
7ـ ترجمه مجمع‌البیان ج22 ص340
8ـ مخزن‌العرفان در تفسیر قرآن ج15 ص276
مطلب مرتبط