فایل صوتی

باسمه تعالی

درک محرم و معرفت امام حسین علیه‌السلام

کربلا کجاست؟

فَلَمَّا أَتاها نُودِیَ مِنْ شاطِئِ الْوادِ الْأَیْمَنِ فِی الْبُقْعَةِ الْمُبارَکَةِ مِنَ الشَّجَرَةِ أَنْ یا مُوسى‏ إِنِّی أَنَا اللَّهُ رَبُّ الْعالَمینَ (قصص30)

هنگامى که به سراغ آتش آمد، از کرانه راست درّه، در آن سرزمین پر برکت، از میان یک درخت ندا داده شد که: «اى موسى! منم خداوند، پروردگار جهانیان!

توضیح:

«شاطِئِ» به معناى جانب و ساحل[1]

«الْوادِ» به معناى رودخانه و درّه است[2]

«الْبُقْعَةِ» به قطعه زمینى اطلاق مى‏شود که با زمین‏هاى همجوارش تفاوت داشته باشد.[3]

مُبَارَک: چیزى است که در آن خیر و برکت باشد. [4]

بَرَکَة: خیر و فزونى بخشش الهى در چیزى است. [5]

و مراد از کلمه" ایمن" جانب راست است،[6]

حدیث کربلا کجاست:

قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع‏ شَاطِئُ وادی [الْوَادِی‏] الْأَیْمَنِ الَّذِی ذَکَرُهُ تَعَالَى فِی کِتَابِهِ‏ هُوَ الْفُرَاتُ‏ وَ الْبُقْعَةُ الْمُبَارَکَةُ هِیَ کَرْبَلَاءُ وَ الشَّجَرَةُ هِیَ مُحَمَّدٌ ص. [7]

حدیث تفاخر بقاع ارض

وَ رَوَى الْمُفَضَّلُ عَنِ الصَّادِقِ ع‏ أَنَّ بِقَاعَ الْأَرْضِ تَفَاخَرَتْ فَفَخَرَتْ الْکَعْبَةُ عَلَى الْبُقْعَةِ بِکَرْبَلَاءَ فَأَوْحَى اللَّهُ إِلَیْهَا اسْکُنِی وَ لَا تَفْخَرِی عَلَیْهَا فَإِنَّهَا الْبُقْعَةُ الْمُبَارَکَةُ الَّتِی نُودِیَ مِنْهَا مُوسَى مِنَ الشَّجَرَةِ وَ إِنَّهَا الرَّبْوَةُ الَّتِی أَوَتْ إِلَیْهَا مَرْیَمُ وَ الْمَسِیحُ ع وَ إِنَّ الدَّالِیَةَ الَّتِی غُسِلَ فِیهَا رَأْسُ الْحُسَیْنِ ع فِیهَا وَ فِیهَا غَسَلَتْ مَرْیَمُ عِیسَى وَ اغْتَسَلَتْ لِوِلَادَتِهَا

از مفضّل از امام صادق (ع) روایت شده: بقعه‏هاى روى زمین به یک دیگر تفاخر کردند و کعبه بر کربلا تفاخر نمود، خداى سبحان به کعبه وحى کرد، آرام بگیر و هرگز بر بقعه کربلا تفاخر مکن، چون آنجا بقعه مبارکه‏اى است که موسى در آنجا صداى درخت را شنید و نور را آن دادید و آنجا همان مکانیست که مریم در آنجا عیسى را به دنیا آورد و غسل کرد و نماز گزارد و آنجا جاییست که رأس مبارک حسین (ع) غسل داده شد و بدن مبارکش دفن گردید. [8]

حدیث تسبیح کربلا

وَ رُوِیَ الباقر ع ‏الْخَتْمُ عَلَى طِینِ قَبْرِ الْحُسَیْنِ ع أَنْ یُقْرَأَ عَلَیْهِ- إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ  و روی إِذَا أَخَذْتَهُ فَقُلْ بِسْمِ اللَّهِ اللَّهُمَّ بِحَقِّ هَذِهِ التُّرْبَةِ الطَّاهِرَةِ وَ بِحَقِّ الْبُقْعَةِ الْمُبَارَکَةِ الطَّیِّبَةِ وَ بِحَقِّ الْوَصِیِّ الَّذِی تُوَارِیهِ وَ بِحَقِّ جَدِّهِ وَ أَبِیهِ وَ أُمِّهِ وَ أَخِیهِ وَ الْمَلَائِکَةِ الَّذِینَ یَحُفُّونَ بِهِ وَ الْمَلَائِکَةِ الْعُکُوفِ عَلَى قَبْرِ وَلِیِّکَ یَنْتَظِرُونَ نَصْرَهُ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِمْ أَجْمَعِینَ اجْعَلْ لِی فِیهِ شِفَاءً مِنْ کُلِّ دَاءٍ وَ أَمَاناً مِنْ کُلِّ خَوْفٍ وَ غِنًى مِنْ کُلِّ فَقْرٍ وَ عِزّاً مِنْ کُلِّ ذُلٍّ وَ أَوْسِعْ بِهِ عَلَیَّ فِی رِزْقِی وَ أَصِحَّ بِهِ جِسْمِی^[9]

تکرار بقعه المبارکه در...

اذن دخول زیارت رسول اکرم ص و دیگر ائمه اطهار

وَ أَسْتَأْذِنُ مَلَائِکَتَکَ الْمُوَکَّلِینَ بِهَذِهِ الْبُقْعَةِ الْمُبَارَکَة

در زیارت امیرالمؤمنین علی ع

الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی أَدْخَلَنِی هَذِهِ الْبُقْعَةَ الْمُبَارَکَة

ثواب زیارت امام حسین  علیه‌السلام

11) امام حسین علیه السلام به او نظر افکند و برای او دعا کند، سپس از جد و پدرش تقاضا نماید که براى او طلب مغفرت کنند، آنگاه ملائکه براى او دعا مى کنند و بعد تمام پیامبران و رسولان براى او دعا مى‌نمایند و در پى آن براى او ثواب مجموع عبادت‌ها نوشته مى‌شود و بعد ملائکه با او مصافحه مى‌نمایند و سپس بر چهره او مهرى از نور عرش مى‌زنند که بر آن این جمله نقش بسته است : این زائر قبر فرزند خاتم الانبیاء (ص)  سیدالشهداء علیه السلام است

17) در نزدیک به چهل حدیث از احادیث صحیح معتبر آمده است که خداوند تمام گناهان زائر حسین علیه السلام را مى آمرزد. در احادیث دیگرى آمده است که شخص به مانند روزى مى شود که از مادر متولد شده است و در بعضى از روایت ها آمده است که از گناهان پاک مى شود، همان طور که لباس کثیف در آب پاک مى‌شود. از شگفتى‌ها این است که در روایتى آمده است همه این‌ها در همان قدم اول واقع مى‌شود و بعد در هر گامى که بر مى‌دارد، مورد تقدیس و تکریم قرار مى‌گیرد تا به مرتبه‌اى مى‌رسد که خداوند او را مخاطب قرار داده و مى‌فرماید: بنده من! از من درخواست کن تا به تو عطا کنم. در روایت دیگرى آمده است که پس از نماز زیارت ، فرشته اى نزد او مى آید و به او مى گوید: پیامبر خدا صلى الله علیه وآله به تو سلام مى‌رساند و مى‌فرماید گناهان تو بخشیده شد و تلاش و عمل را از سر آغاز کن.

ادامه ثواب زیارت امام حسین  علیه‌السلام

19) زیارت آن حضرت موجب اطمینان در عقاید حقه و رفع شبهات مى شود

23) از جمله لطایف فضائل زیارت آن حضرت نیز این است که زائران آن حضرت هنگام ورود به بهشت داراى ویژگى خاصى هستند و مى بایست آنها چهل سال قبل از بهشت وارد آن شوند و همه چیز به زائر آن حضرت تبرک مى جوید و در نگاه به زائران آن حضرت امید و آرزوى خیر دارد.

24) از دیگر شگفتى‌هاى فضائل آن حضرت این است که تمام فضیلت‌هاى این کار براى مردم بیان نشده است‌. در روایت صحیح وارد شده است که اگر مردم مى دانستند زیارت حسین چه فضائلى دارد، از شوق دیدار جان مى‌دادند. و در روایت دیگرى است که اگر مردم به فضیلت این کار آگاه بودند از دورترین نقاط چهار دست و پا مى آمدند.

ترک زیارت امام حسین  علیه‌السلام

1ـ در روایت محمدبن مسلم از ابوجعفر علیه السلام آمده است که آن حضرت فرمود: کسى از شیعه ما که به زیارت قبر حسین علیه السلام نیاید، ایمان و دینش فاسد شده است .

زیارت آن حضرت از راه دور

4) این امر جایگزین زیارت نزدیک آن حضرت در اجر و ثواب است و جفاى حاصل از ترک زیارت آن حضرت را مرتفع مى‌گرداند.

آثار مجلس عزای امام حسین علیه السلام

1ـمصلاى خدا، یعنى محل صلوات خداوند بر اهل آن مجلس است

2ـمشهد ملائکه مقرب درگاه الهى است ،

3ـمحل نیل به دعاى پیامبر، على، زهرا و مجتبى علیهمالسلام است

4ـمورد عنایت امام حسین علیه السلام است و به آن نظر دارند

5ـمحلى است که حسین علیه السلام اهل آن مجلس را مخاطب قرار داده و با آنان سخن مى گوید،

6ـ مورد عنایت و علاقه امام صادق علیه السلام است ،

7ـعرفه است

8ـمشعرالحرام است

9ـحطیم است ، (در هم شکننده گناهان)

10ـ  محل طواف خانه خداست ،

11ـ  قبة الحسین است

12ـ  خاموش کننده شعله هاى فروزان آتش است

13ـ  آبى است در بهشت به نام آب حیوان

14ـ و سرانجام مجلس حسین علیه السلام از مجالسى است که اولین آن قبل از خلق عالم و آخر آن محشر است. [10]

وادی طوی

هَلْ أَتَئکَ حَدِیثُ مُوسىَ(15)  إِذْ نَادَئهُ رَبُّهُ بِالْوَادِ المُْقَدَّسِ طُوىً

(نازعات16)

آیا داستان موسى به تو رسیده است؟! (15) در آن هنگام که پروردگارش او را در سرزمین مقدّس «طوى» ندا داد (و گفت):

ورود به وادی مقدس

یا قَوْمِ ادْخُلُوا الْأَرْضَ الْمُقَدَّسَةَ الَّتی‏ کَتَبَ اللَّهُ لَکُمْ وَ لا تَرْتَدُّوا عَلى‏ أَدْبارِکُمْ فَتَنْقَلِبُوا خاسِرینَ (مائده21)

اى قوم! به سرزمین مقدّسى که خداوند براى شما مقرّر داشته، وارد شوید! و به پشت سر خود بازنگردید (و عقب گرد نکنید) که زیانکار خواهید بود!» (21)

چون گوش ندادند چهل سال در صحرا سرگردان بودند و نوه‌هایشان یا به تعبیری فرزندان آینده آن‌ها به آن سرزمین وارد شدند. [11]

فَاخْلَعْ نَعْلَیْکَ

إِنِّی أَنَا رَبُّکَ فَاخْلَعْ نَعْلَیْکَ إِنَّکَ بِالْوادِ الْمُقَدَّسِ طُوىً

من پروردگار توام! کفشهایت را بیرون آر، که تو در سرزمین مقدّس «طوى» هستى! (طه/12)

توضیح طوی:

" طوى" که در اصل به معنى پیچیدن است در اینجا کنایه از آنست که این سرزمین را برکات معنوى از هر سو احاطه کرده بود، به همین جهت در آیه 30 سوره قصص از آن به عنوان" الْبُقْعَةِ الْمُبارَکَةِ" تعبیر شده است. [12]

و نیز گفته شده- طُوىً‏- در آیه فوق اشاره به حالتى است که در طریق گزینش‏ حضرت موسى و آزمایش او حاصل شده است گویى مسافت دورى است که اگر با کوشش خودش مى‏خواست آن را بپیماید برایش دور مى‏بود و لذا آن راه براى او درهم پیچیده و کوتاه شد. [13]

توضیح نعلیک:

واژه- نَعْل‏- معروف و شناخته شده است (که بر کف و دست و پاى ستوران میزنند) در آیه گفت: [14]

رجلٌ‏ نَاعِلٌ‏ و مُنْعَلٌ‏- مردى که به ثروتمندى تعبیر میشود. [15]

روایت درباره این‌که نعلیک چیست؟

اول) فَاخْلَعْ نَعْلَیْکَ اى خوفیک: خوفک من ضیاع اهلک و خوفک من فرعون:

" منظور از فاخلع نعلیک این است که دو ترس و وحشت را از خود دور کن، خوف از اینکه خانواده‏ات که مورد علاقه تو است در این بیابان از بین برود، و خوف از فرعون"! [16]

دوم) در اکمال الدین صدوق- از حضرت ولى عصر حجة بن الحسن عجل اللّه تعالى فرجه در حدیثى سعد بن عبد اللّه قمى عرض کرد: خبر ده مرا یابن رسول اللّه از امر الهى به پیغمبر خود موسى‏ (فَاخْلَعْ نَعْلَیْکَ ...) بدرستى که فقهاء فریقین گمان کنند که از پوست مرده بوده؟

حضرت فرمود: هر که این را گوید افترا نموده بر موسى علیه السلام و نادان دانسته او را در نبوتش، زیرا امر از دو قسم خالى نیست: یا نماز موسى در آن جایز بوده یا جایز نبوده، اگر جایز بوده، جایز بوده براى او پوشیدن در آن بقعه هر گاه بقعه مقدسه نباشد، و اگر بقعه مقدسه مطهره باشد، اقدس و اطهر از نماز نباشد. و اگر نماز موسى در آن جایز نبوده، لازم آید موسى نشناخته باشد حلال را از حرام و نداند آنچه نماز در آن جایز باشد یا نباشد؛ و این کفر است.

عرض شد: خبر ده مرا اى مولاى من از تأویل در آن؟

فرمود: موسى مناجات نمود با پروردگار خود در وادى مقدس، عرض کرد:

اى پروردگار، بتحقیق خالص نمودم براى تو محبت خود را و شستم قلب خود را از غیر تو. و به اهلش محبت شدید داشت، پس خداى تعالى فرمود: «فَاخْلَعْ نَعْلَیْکَ» یعنى بیفکن محبت اهل را از قلب خود اگر محبت تو براى من خالص و قلب تو از میل به غیر من شسته است.‏ [17]

قلب حرم خداست

وَ قَالَ الصَّادِقُ ع‏ الْقَلْبُ‏ حَرَمُ‏ اللَّهِ فَلَا تُسْکِنْ حَرَمَ اللَّهِ غَیْرَ اللَّهِ. [18]

 

باید مراقب باشیم که پاک وارد .ادی امام حسین علیه‌اسلام شویم زیرا اگر راهمان هم بدهند لااقل در مرتبه بالا نخواهیم بود و آلوده آمدن بی ادبی به محضر آن‌ حضرت است همانطور که برای زیارت وضو می‌گیریم و لباس تمیز می‌پوشیم باید روحمان را نیز تا آن‌جا که می‌توانیم پاکیزه کنیم.

 

 

دیگر آداب زیارت

2ـ معرفت

زیارت عاشورا

إِنِّی سِلْمٌ لِمَنْ سَالَمَکُمْ وَ حَرْبٌ لِمَنْ حَارَبَکُمْ وَ وَلِیٌّ لِمَنْ وَالاکُمْ وَ عَدُوٌّ لِمَنْ عَادَاکُمْ فَأَسْأَلُ‏ اللَّهَ‏ الَّذِی‏ أَکْرَمَنِی‏ بِمَعْرِفَتِکُمْ‏ وَ مَعْرِفَةِ أَوْلِیَائِکُمْ وَ رَزَقَنِی الْبَرَاءَةَ مِنْ أَعْدَائِکُمْ أَنْ یَجْعَلَنِی مَعَکُمْ فِی الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ وَ أَنْ یُثَبِّتَ لِی عِنْدَکُمْ قَدَمَ صِدْقٍ فِی الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ وَ أَسْأَلُهُ أَنْ یُبَلِّغَنِی الْمَقَامَ الْمَحْمُودَ الَّذِی لَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ وَ أَنْ یَرْزُقَنِی طَلَبَ ثَارِکُمْ مَعَ إِمَامٍ مَهْدِیٍّ ظَاهِرٍ نَاطِقٍ مِنْکُم‏

3ـ تربیت

1ـ غمگین باش

در بحارالانوار، ثواب الاعمال ، التهذیب و الکامل به اسناد متعدد از امام صادق علیه السلام نقل شده است : وقتى به زیارت حسین علیه السلام مى‌روى آن حضرت را با حالتى حزین‌، غمگین‌، پریشان موى‌، خاک‌آلود، گرسنه و تشنه زیارت کن‌، زیرا تشنه به شهادت رسید.

2ـ خوردنی نبر

آن حضرت همچنین فرمودند: به من خبر رسیده که گروهى به زیارت حسین علیه السلام آمدند و با خود سفره‌هایى داشتند که در آن نان و حلوا و امثال آن‌ها بوده است‌؛ در صورتى که اگر آن‌ها به دیدار قبر عزیزان خودشان مى‌رفتند، چنان چیزهایى با خود نمى‌بردند.

4ـ ولایت

5ـ شفاعت

6ـ شهادت

7ـ رضایت

این مراحل از آیات و روایات بسیاری استنیاط می‌گردد به‌ویژه از روایت زیر:

مَن طَلَبَنی وَجَدَنی،  آن‌کس که مرا طلب کند می‌یابد،

مَن وَجَدَنی عَرَفَنی   و آن‌کس که مرا یافت می‌شناسد،

وَ مَن عَرَفَنی اَحَبَّنی و آن‌کس که شناخت دوستم خواهدداشت

وَ مَن اَحَبَّنی عَشَقَنی و آن‌کس که دوستم داشت به من عشق می‌ورزد،

وَ مَن عَشَقَنی عَشَقتَهُ و آن‌کس که به من عشق ورزید من نیز به او عشق می‌ورزم،

وَ مَن عَشَقَتَهُ قَتَلتَهُ  آن‌کس که به او عشق ورزیدم کشته‌ام می‌شود

وَ مَن قَتَلتَهُ فَعَلی دِیَتَهُ  و آن‌کس که کشته‌ام شود خون‌بهایش بر من واجب است

وَ مَن عَلی دِیَتَهُ فَاِنّا دِیَتُهُ. و آن‌کس که خون‌بهایش بر من واجب است پس من خودم خون‌بهایش هستم.

کلمات مکنونه/ملامحسن فیض کاشانی

مطالب مرتبط

آداب زیارت