سلام 3003 فرشته در شب جنگ بدر
به امیرالؤمنین علی علیه‌السلام
در روایات فراوانى آمده است که در شب هفدهم ماه مبارک رمضان که فرداى آن جنگ بدر واقع شد، رسول خدا صلىاللهعلیهوآلهوسلم به اصحابش فرمود: چه کسى حاضر است برود از چاه آب بکشد و بیاورد؟
اصحاب سکوت کردند و هیچ کدام اعلام آمادگى نکردند. (چون کار خطرناکى بود)
امیرالمؤمنین على علیه‌السلام برخاست، و براى آوردن آب بیرون رفت، آن شب، شبى سرد و ظلمانى بود و باد سردى می‌وزید. حضرت به چاه آب رسید، چاه بسیار عمیق بود. حضرت دلوى نیافت که بتواند از آن آب بکشد، به همین دلیل از چاه پایین رفت و مشکى را که با خود داشت پر از آب کرد و بیرون آمد.
به هنگام مراجعت ناگاه باد شدیدى وزید، امام علیه‌السلام نشست تا باد فرو نشیند آن‌گاه برخاست و حرکت کرد که تندباد دیگرى وزیدن گرفت، ناچار امام علیه‌السلام نشست، پس از آرام شدن، مجدّداً به راه افتاد که در مرتبه سوم نیز تندبادى همانند قبل وزید، آن حضرت نشست، تا هوا آرام شد، آن‌گاه به راه خود ادامه داد و خدمت رسول خدا صلىاللهعلیهوآلهوسلم رسید.
پیامبر صلىاللهعلیهوآلهوسلم پرسید: «اى ابوالحسن! چرا دیر آمدى؟»
امام علیه‌السلام جریان را توضیح داد.
رسول خدا صلىاللهعلیهوآلهوسلم پرسید: «متوجّه شدى آن بادهاى شدید چه بود؟»
علی علیه‌اسلام عرض کرد: «نه»
پیامبر صلىاللهعلیهوآلهوسلم فرمود: «اوّلى جبرئیل بود همراه با هزار فرشته که بر تو سلام کردند و دوّمى میکائیل بود که با هزار فرشته بر تو سلام کردند و سوّمى نیز اسرافیل بود با هزار فرشته بر تو سلام کردند و آن‌ها براى کمک و یارى ما در جنگ آمدند».
متن عربی روایت
إِنَّ النَّبِیَّ ص بَعَثَ عَلِیّاً لَیْلَةَ بَدْرٍ أَنْ یَأْتِیَهُ بِالْمَاءِ حِینَ قَالَ لِأَصْحَابِهِ مَنْ یَلْتَمِسُ لَنَا الْمَاءَ فَسَکَتُوا عَنْهُ فَقَالَ عَلِیٌّ أَنَا یَا رَسُولَ اللَّهِ فَأَخَذَ الْقِرْبَةَ وَ أَتَى الْقَلِیبَ فَمَلَأَهَا فَلَمَّا أَخْرَجَهَا جَاءَتْ رِیحٌ فَهَرَاقَتْهُ ثُمَّ عَادَ إِلَى الْقَلِیبِ فَمَلَأَهَا فَجَاءَتْ رِیحٌ فَهَرَاقَتْهُ فَلَمَّا کَانَتِ الرَّابِعَةُ مَلَأَهَا فَأَتَى بِهَا النَّبِیَّ ص أَخْبَرَهُ بِخَبَرِهِ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص أَمَّا الرِّیحُ الْأُولَى فَجَبْرَئِیلُ فِی أَلْفٍ مِنَ الْمَلَائِکَةِ سَلَّمُوا عَلَیْکَ وَ الرِّیحُ الثَّانِیَةُ مِیکَائِیلُ فِی أَلْفٍ مِنَ الْمَلَائِکَةِ سَلَّمُوا عَلَیْکَ وَ الرِّیحُ الثَّالِثَةُ إِسْرَافِیلُ فِی أَلْفٍ مِنَ الْمَلَائِکَةِ سَلَّمُوا عَلَیْک
برخی از نشانی‌های روایت:
إعلام الورى بأعلام الهدى (ط - القدیمة) النص؛ ص190
بحار الأنوار (ط - بیروت) جلد 19 صفحه 293
مدینة معاجز الأئمة الإثنی عشر جلد1 صفحه 94
مناقب آل أبی طالب علیهم‌السلام (لابن شهرآشوب) جلد2 صفحه242
خود امیرالمؤمنین هم در محاجه با اهل شورا وقتی رای به خلافت عثمان دادند به این فضیلت خود اشاره فرمود.
پس چون أمیر المؤمنین علىّ‌بن‌أبى‌طالب علیه‌السّلام مطلب و مرام قوم بر بیعت عثمان معلوم کرد به‌واسطه اتمام حجّت بر آن جماعت در میان ایشان برخاست و فرمود:
اى یاران از من کلمه چند استماع نمائید اگر حقّ باشد قبول کنید و اگر باطل بود ابا و امتناع نمائید.
قَالَ نَشَدْتُکُمْ بِاللَّهِ هَلْ فِیکُمْ أَحَدٌ سَلَّمَ عَلَیْهِ جَبْرَئِیلُ وَ مِیکَائِیلُ وَ إِسْرَافِیلُ فِی ثَلَاثَةِ آلَافٍ مِنَ الْمَلَائِکَةِ یَوْمَ بَدْرٍ غَیْرِی؟ قَالُوا: لا
فرمود: به خداى عالم شما را قسم می‌دهم که آیا در میان شما هیچ أحدى هست که حضرت جبرئیل علیه‌السّلام و میکائیل علیه‌السّلام و اسرافیل علیه‌السّلام با سه هزار ملائکه کرام در روز بدر به او سلام کرده باشند غیر از من؟
گفتند: نه.
برخی نشانی‌های این روایت:
بصائر الدرجات فی فضائل آل محمد صلى الله علیهم جلد1 صفحه 95
الإحتجاج على أهل اللجاج(للطبرسی) جلد1 صفحه 139
بحار الأنوار (ط - بیروت) جلد19 صفحه 317
بحار الأنوار (ط - بیروت) جلد31 صفحه 335
بحار الأنوار (ط - بیروت) جلد39 صفحه 96
منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة (خوئى) جلد3 صفحه 88
و آنان که گفته‌اند براى امیرالمؤمنین امام علی علیه‌السلام در یک شب سه هزار و سه فضیلت است، اشاره به همین جریان دارند که سه هزار فرشته، همراه با سه فرشته مقرّب الهى بر آن حضرت سلام کردند!
سیّد حمیرى نیز در شعر خود در مدح آن حضرت به همین داستان اشاره کرده است:
اُقْسِمُ بِاللّهِ وَ آلائِهِ وَالْمَرْءُ عَمّا قالَ مَسْؤُولٌ
سوگند خورم به خدا و نعمت‌هایش و انسان از هر چه گوید بازخواست شود
اِنَّ عَلِىَّ بْنَ اَبى طالِب عَلَى التُّقى وَالْبِرِّ مَجْبُولٌ
به راستى على بن ابى طالب فطرتش به پرهیزکارى و نیکى سرشته شده
کانَ اِذَا الْحَربُ مَرَتْهَا الْقَنا و َاَحْجَمَتْ عَنْهَا البَهالیلُ
چنان بود که هنگامى که نیزه‌ها تنور جنگ را مى‌افروخت و دلیران از آن گریزان بودند
یَمْشى اِلَى الْقِرْنِ وَفى کَفِّهِ اَبْیَضُ ماضِى الْحَدِّ مَصْقُولٌ
به سوى هماورد خویش مى‌رفت و در دستش شمشیر بَراق و بُران و صیقلى شده بود
مَشْىَ الْعَفَرْنى بَیْنَ اَشْبالِهِ اَبْرَزَهُ لِلْقَنَصِ الْغیلُ
چنان‌چه شیر در میان بچه‌هاى خود راه مى‌رود در آن حال که بیشه براى شکار او را بیرون فرستد
ذاکَ الَّذى سَلَّمَ فى لَیْلَة عَلَیْهِ میکالٌ وَ جِبْریلُ
على همان کسى است که در یک شب بر او سلام کرد میکائیل و جبرئیل
میکالُ فى اَلْف وَجِبْریلُ فى اَلْف وَ یَتْلُوهُمْ سَرافیلُ
میکائیل با هزار فرشته و جبرئیل نیز با هزار فرشته و پشت سر آن‌ها نیز اسرافیل آمد
لَیْلَةَ بَدْر مَدَداً اُنْزِلُوا کَاَنَّهُمْ طَیْرٌ اَبابیلُ
در شب بدر که براى کمک فرود آمدند همانند مرغ‌هاى ابابیل (که به مکه آمدند)
نشانی‌های شعر سید حمیری
الأمالی (للطوسی) النص؛ صفحه 199
بشارة المصطفى لشیعة المرتضى (ط - القدیمة) جلد2 صفحه 53
کشف الغمة فی معرفة الأئمة (ط - القدیمة) جلد1 صفحه 392
بحار الأنوار (ط - بیروت) جلد19 صفحه 306
بحار الأنوار (ط - بیروت) جلد40 صفحه 116
بحار الأنوار (ط - بیروت) جلد47 صفحه 315
عوالم العلوم و المعارف (مستدرک حضرت زهرا تا امام جواد علیهم السلام) جلد20 صفحه 993