دانلود فایل صوتی بالا مربوط به  15 شعبان 1401

فایل Word       فایل PDF   به صورت دو صفحه A4

روزی که ایمان سودی ندارد

خداوند متعال در آیه 158 سوره انعام می‌فرماید:

هَلْ یَنْظُرُونَ إِلاَّ أَنْ تَأْتِیَهُمُ الْمَلائِکَةُ أَوْ یَأْتِیَ رَبُّکَ أَوْ یَأْتِیَ بَعْضُ آیاتِ رَبِّکَ یَوْمَ یَأْتی‌‌ بَعْضُ آیاتِ رَبِّکَ لا یَنْفَعُ نَفْساً إیمانُها لَمْ تَکُنْ آمَنَتْ مِنْ قَبْلُ أَوْ کَسَبَتْ فی‌‌ إیمانِها خَیْراً قُلِ انْتَظِرُوا إِنَّا مُنْتَظِرُونَ

آیا جز این انتظار دارند که فرشتگان (مرگ) به سراغشان آیند، یا خداوند (خودش) به سوى آنها بیاید، یا بعضى از آیات پروردگارت (و نشانه‌‌هاى رستاخیز)؟! اما آن روز که بعضى از آیات پروردگارت تحقّق پذیرد، ایمان‌‌آوردن افرادى که قبلًا ایمان نیاورده‌‌اند، یا در ایمانشان عمل نیکى انجام نداده‌‌اند، سودى به حالشان نخواهد داشت! بگو: « (اکنون که شما چنین انتظارات نادرستى دارید،) انتظار بکشید ما هم انتظار (کیفر شما را) مى‌‌کشیم!»

در تفاسیر، تأویل و تفسیر این آیه درباره قیامت یا هنگام مرگ گفته شده که وقتی کسی مرگ را به چشم دید اگر تا آن‌وقت ایمان نیاورده باشد دیگر ایمانش سودی نخواهد داشت.

اما آیات قرآن لایه‌ها و تفاسیر متعددی می‌تواند داشته باشد که منافاتی با هم ندارند.

در برخی تفاسیر و کتب روایی این روز که آیات پروردگار آشکار می‌گردد، به هنگام ظهور امام عصر عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف تأویل شده است.

چنان‌که در زیارت آل‌یاسین نیز وقتی صحبت از حق بودن رجعت (یا ظهور) است به همین آیه اشاره نموده و می‌گوید که ایمان کسانی که تا قبل از رجعت ایمان نیاورده باشند دیگر سودی به حالشان نخواهد داشت. در این زیارت به امام زمان (ارواحنا لتراب مقدمه‌الفدا) عرضه می‌داریم:

وَ أَشْهَدُ أَنَّکَ حُجَّةُ اللَّهِ أَنْتُمْ الْأَوَّلُ وَ الْآخِرُ وَ أَنَّ رَجْعَتَکُمْ حَقٌّ لاَ رَیْبَ فِیهَا یَوْمَ

لاَ یَنْفَعُ نَفْساً إِیمَانُهَا لَمْ تَکُنْ آمَنَتْ مِنْ قَبْلُ أَوْ کَسَبَتْ فِی إِیمَانِهَا خَیْراً

و گواهى مى‌‌دهم که تو حجت خدایى شما اول موجود و آخر در اجسام هستید و محققا رجعت شما حق است و در آن هیچ شک و ریب نیست در روزى که

هیچ‌کس را ایمانش اگر پیش از آن روز ایمان نیاورد و در ایمانش کسب خیر نکرده ابداً در آن روز ایمانش سودمند نباشد.

همچنین ابوبصیر از امام صادق علیه‌السلام روایت نموده است که در تفسیر آیه: « یَوْمَ یَأْتِی بَعْضُ آیاتِ رَبِّکَ لا یَنْفَعُ نَفْساً إِیمانُها لَمْ تَکُنْ آمَنَتْ مِنْ قَبْلُ أَوْ کَسَبَتْ فِی إِیمانِها خَیْراً»، فرمود: « یَعْنِی یَوْمَ خُرُوجِ الْقَائِمِ الْمُنْتَظَرِ مِنَّا ثُمَّ قَالَ ع یَا بَا بَصِیرٍ طُوبَى لِشِیعَةِ قَائِمِنَا الْمُنْتَظِرِینَ لِظُهُورِهِ فِی غَیْبَتِهِ وَ الْمُطِیعِینَ لَهُ فِی ظُهُورِهِ أُولَئِکَ أَوْلِیَاءُ اللَّهِ الَّذِینَ لا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُون‌‌ ـ آن روز، روز قیام منتظر ماست! خوش به‌حال شیعیان قائم ما که در غیبت او منتظر ظهور او می‌باشند و اطاعت او را گردن می‌نهند. آن‌ها دوستان خدایند و کسانى می‌باشند که از کسى جز خدا ترس ندارند و غمگین نمی‌باشند.»[1]

روایت دیگری نیز از آن‌حضرت با کمی تفاوت نقل شده است که درباره همین آیه فرمود: « الْآیَاتُ هُمُ الْأَئِمَّةُ وَ الْآیَةُ الْمُنْتَظَرَةُ الْقَائِمُ ع فَیَوْمَئِذٍ لا یَنْفَعُ نَفْساً إِیمانُها لَمْ تَکُنْ آمَنَتْ مِنْ قَبْلِ قِیَامِهِ بِالسَّیْفِ وَ إِنْ آمَنَتْ بِمَنْ تَقَدَّمَهُ مِنْ آبَائِهِ ع ـ آیات عبارت از ائمّه هستند و آیه منتظره قائم علیه‌السّلام است، و در آن روز ایمان کسى که پیش از قیام او با شمشیر، ایمان نیاورده باشد سودى ندارد، گرچه به پدرانش ایمان آورده باشد.» [2]

و در نقل دیگری نیز آمده است: «فقالوا إن هذه الآیة هو القائم ع فإذا ظهر لم تقبل توبة المخالف ـ مراد به این علامت، قائم علیه السّلام است. پس هر گاه ظاهر شود آن حضرت، قبول کرده نمى‌‌شود توبه مخالف»‌‌[3]

*********************

در آیه 75 سوره مریم می‌خوانیم: « قُلْ مَنْ کانَ فِی الضَّلالَةِ فَلْیَمْدُدْ لَهُ الرَّحْمنُ مَدًّا حَتَّى إِذا رَأَوْا ما یُوعَدُونَ إِمَّا الْعَذابَ وَ إِمَّا السَّاعَةَ فَسَیَعْلَمُونَ مَنْ هُوَ شَرٌّ مَکاناً وَ أَضْعَفُ جُنْداً ـ بگو: کسى که در گمراهى است، باید خداوند به او مهلت دهد تا زمانى که وعده الهى را با چشم خود ببینند: یا عذاب (این دنیا)، یا (عذاب) قیامت! (آن روز) خواهند دانست چه کسى جایش بدتر، و لشکرش ناتوانتر است!»

این آیه نیز ظاهراً درباره قیامت است اما (علاوه بر آن معنی)، روایت زیر آن را به قیام امام زمان عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف مربوط می‌داند.

ابو بصیر گوید که امام صادق علیه‌السلام فرمود: اما اینکه فرماید: « حَتَّى إِذا رَأَوْا ما یُوعَدُونَ ـ تا چون موعود خویش را ببینند» مقصود خروج و ظهور امام قائم است ،« السَّاعَةُ فَسَیَعْلَمُونَ ـ در آن روز خواهند دانست» به خوبى آن روز را بدانند و بفهمند آنچه را از طرف خدا به دست امام قائم بر آنها فرود آید و این است قول خدا که : « مَنْ هُوَ شَرٌّ مَکاناً ـ کیست که (نزد قائم) جایگاه بدتری دارد ـ وَ أَضْعَفُ جُنْداً ـ و سپاهش ناتوان‌تر است.

عرض‌کردم: خدا فرماید: « یَزِیدُ اللَّهُ الَّذِینَ اهْتَدَوْا هُدىً ـ سوره مریم/76 ـ خدا هدایت هدایت‌‌شدگان را بیفزاید» فرمود: خدا در آن روز آن‌هائى را که هدایت شده‌‌اند بسبب پیرویشان از قائم هدایت روى هدایت افزاید، زیرا او را رد نکنند و منکر نشوند.[4]

و نیز درباره آیات 205 و 206 سوره شعرا روایت شده است:

عَنْ مُعَلَّى بْنِ خُنَیْسٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیه‌السلام فِی قَوْلِهِ عَزَّ وَ جَلَّ « أَ فَرَأَیْتَ إِنْ مَتَّعْناهُمْ سِنِینَ  ثُمَّ جاءَهُمْ ما کانُوا یُوعَدُونَ ـ آیا دیدى که اگر سال‌‌ها هم آنان را (از نعمت‌‌هاى خود) برخوردار کنیم، آن گاه عذاب موعود به آن‌ها خواهد رسید» قَالَ خُرُوجُ الْقَائِم‌‌.[5]

همچنین درباره آیه 44 سوره معارج هم روایت شده است:

عَنْ مُیَسِّرٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع فِی قَوْلِهِ عَزَّ وَ جَلَّ «خاشِعَةً أَبْصارُهُمْ تَرْهَقُهُمْ ذِلَّةٌ ذلِکَ الْیَوْمُ الَّذِی کانُوا یُوعَدُونَ ـ در حالى که چشم‌هایشان از شرم و وحشت به زیر افتاده، و پرده‌‌اى از ذلّت و خوارى آن‌ها را پوشانده است! این همان روزى است که به آن‌ها وعده داده مى‌‌شد» قَالَ یَعْنِی یَوْمَ خُرُوجِ الْقَائِمِ علیه‌السلام. [6]

*************************

از مجموع روایات ذکر شده استفاده می‌شود که اگر کسی تا زمان ظهور امام عصر ـ ارواحنا لتراب مقدمه‌الفدا ـ ایمان نیاورده باشد یا ایمانش را قرین عمل نکرده باشد، پس از ظهور حضرت نمی‌تواند ایمان بیاورد و ایمان وی را قبول نخواهند کرد. شاید دلیل آن این است که اگر کسی تا آن روز خود را آماده ظهور ننموده باشد، آن روز هم آن‌قدر پرده‌های غفلت بر روی دلش می‌آید که خودش ایمان نخواهد آورد.

از طرفی در دعای عهد به خدای متعال عرض می‌کنیم که:

« اللَّهُمَّ اکْشِفْ هَذِهِ الْغُمَّةَ عَنْ هَذِهِ الْأُمَّةِ بِحُضُورِهِ وَ عَجِّلْ لَنَا ظُهُورَهُ‌‌ إِنَّهُمْ یَرَوْنَهُ بَعِیداً وَ نَرَاهُ قَرِیبا ـ اى خدا غم و اندوه دورى آن بزرگوار را به ظهورش از قلوب این امت برطرف گردان و براى آرامش دل‌هاى ما به ظهورش تعجیل فرما که مخالفان ظهورش را بعید دانند و ما فرج و ظهورش را نزدیک مى‌‌دانیم.»

پس اگر ما ایمان خود را چنان کامل نکنیم که به نحو شایسته آماده سربازی حضرت حجت علیه‌السلام باشیم، این خطر وجود دارد که بعد از ظهور، ایمان ما را نپذیرند.

مطلب مرتبط

چهل اثر دعا برای تعجیل در ظهور امام عصر ارواحنا له‌ا‌لفدا