محرم 1394 ـ هیأت محبان الزهرا سلام الله علیها
نشانه‌های غافل
غفلت کلید همه‌ى بدبختى‌ها
«وَ أَنْذِرْهُمْ یَوْمَ الْحَسْرَةِ إِذْ قُضِیَ الْأَمْرُ وَ هُمْ فی غَفْلَةٍ وَ هُمْ لا یُؤْمِنُونَ ـ آنان را از روز حسرت (روز رستاخیز که براى همه مایه تأسف است) بترسان، در آن هنگام که همه‌چیز پایان مى‌یابد! و آنها در غفلتند و ایمان نمى‌آورند!» (مریم/39)
استاد قرائتی در نکته‌هایی که از این آیه استفاده می‌شود آورده است: « کلید همه‌ى بدبختى‌ها، غفلت است. غفلت از خداوند، غفلت از معاد، غفلت از آثار و پیامدهاى گناه، غفلت از توطئه‌ها، غفلت از محرومان، غفلت از تاریخ و سنّت‌هاى آن و غفلت از جوانى و استعدادها و زمینه‌هاى رشد.»
( تفسیر نور ج7 ص269)
غافلان از چهارپایان پست‌ترند
« وَ لَقَدْ ذَرَأْنا لِجَهَنَّمَ کَثیراً مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ لَهُمْ قُلُوبٌ لا یَفْقَهُونَ بِها وَ لَهُمْ أَعْیُنٌ لا یُبْصِرُونَ بِها وَ لَهُمْ آذانٌ لا یَسْمَعُونَ بِها أُولئِکَ کَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ أُولئِکَ هُمُ الْغافِلُونَ
به یقین، گروه بسیارى از جن و انس را براى دوزخ آفریدیم آنها دل‌ها (عقل‌ها) یى دارند که با آن (اندیشه نمى‌کنند، و) نمى‌فهمند و چشمانى که با آن نمى‌بینند و گوش‌هایى که با آن نمى‌شنوند آنها همچون چهارپایانند بلکه گمراه‌تر! اینان همان غافلانند (چرا که با داشتن همه‌گونه امکانات هدایت، باز هم گمراهند)!»(179اعراف)
حسرت بزرگ
« وَ أَنْذِرْهُمْ یَوْمَ الْحَسْرَةِ إِذْ قُضِیَ الْأَمْرُ وَ هُمْ فی غَفْلَةٍ وَ هُمْ لا یُؤْمِنُونَ ـ آنان را از روز حسرت [روز رستاخیز که براى همه مایه تأسف است] بترسان، در آن هنگام که همه چیز پایان مى‌یابد! و آنها در غفلتند و ایمان نمى‌آورند!»(مریم/39)
« معناى آیه این مى‌شود که: اى پیغمبر! ایشان را بترسان از روزى که امر قضاء مى‌شود، یعنى کار یکسره مى‌گردد و هلاکت دائمى بر آنان حتمى مى‌شود، آن وقت از سعادت همیشگى که روشنى چشم هر کسى است منقطع مى‌گردند، پس حسرتى مى‌خورند که با هیچ مقیاسى اندازه‌گیریش ممکن نیست، و این بدان جهت است که اینان در دنیا غفلت ورزیدند.»
( ترجمه‌المیزان ج14 ص66)
امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام نیز فرموده‌اند:
« الْغَفْلَةُ أَضَرُّ الْأَعْدَاءِ ـ غفلت زیان رساننده‌ترین دشمنان است.»( غررالحکم ص265)
« الْغَفْلَةُ شِیمَةُ النَّوْکَى ـ غفلت و بى‌خبرى خصلت احمقان است.»( همان)
نشانه‌های غافل
رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم فرمود:
« عَلَامَةُ الْغَافِلِ فَأَرْبَعَةٌ الْعَمَى وَ السَّهْوُ وَ اللَّهْوُ وَ النِّسْیَان ـ
علامت غافل چهار چیز است:
1ـ کوردلى
وَ قَالَ ع إِنَّ لِلَّهِ عُقُوبَاتٍ فِی الْقُلُوبِ وَ الْأَبْدَانِ ضَنْکٌ فِی الْمَعِیشَةِ وَ وَهْنٌ فِی الْعِبَادَةِ وَ مَا ضُرِبَ عَبْدٌ بِعُقُوبَةٍ أَعْظَمَ مِنْ قَسْوَةِ الْقَلْب
خداوند را مجازاتهائى روحى و جسمى است، همچون تنگى در اسباب زندگى، و سستى در عبادت، و هیچ بنده‌اى به چیزى بدتر از سنگدلى (قساوت قلب) عقوبت نشده است.
(قساوت قلب: گناه، خواب زیاد، مال زیاد، پیمان شکنی ـ مائده13 ، بهانه جویی در انجام دستورات الهی ـ بقره74)
2ـ اشتباه
3ـ سرگرمى (لهو: آن چیزى است که انسان را از آنچه که براى او لازم و مهم است باز میدارد.ـ مفردات راغب)
4ـ فراموش‌کارى.»
تحف العقول النص ص22
امیرالمؤمنین علی علیه السلام فرمود:
«کَفَى بِالرَّجُلِ غَفْلَةً أَنْ یُضَیِّعَ عُمُرَهُ فِیمَا لَا یُنْجِیه ـ
5ـ برای غفلت مرد همین کافی است که عمر خود را در چیزی که سبب نجات او نیست ضایع کند.»
( غررالحکم ص160 شماره 3063)
امام حسن مجتبی علیه‌السلام فرمود:
« الْغَفْلَةُ تَرْکُکَ الْمَسْجِدَ وَ طَاعَتُکَ الْمُفْسِد
6ـ غفلت آن است که مسجد را ترک کنی و
7ـ از مفسد پیروی نمایی.» ( بحارالأنوار ج75 ص114)
امام صادق علیه‌السلام فرمود: « علامت غفلت سه چیز است:
عَلَامَةُ الْوَقْفِ ثَلَاثَةُ أَشْیَاءَ زَوَالُ حَلَاوَةِ الطَّاعَةِ وَ عَدَمُ مَرَارَةِ الْمَعْصِیَةِ وَ الْتِبَاسُ عِلْمِ الْحَلَالِ وَ الْحَرَام
8ـ از بین رفتن شیرینی عبادت
9ـ تلخ نشدن معصیت
10ـ فرق نگذاشتن در میان حلال و حرام.»
مصباح الشریعة ص122
عاقبت انجام گناه بر روی گناه
ثُمَّ کاَنَ عَاقِبَةَ الَّذِینَ أَسَُواْ السُّوأَى أَن کَذَّبُواْ بَِایَاتِ اللَّهِ وَ کاَنُواْ بهَِا یَسْتَهْزِءُونَ(10روم)
سپس سرانجام کسانى که اعمال بد مرتکب شدند به جایى رسید که آیات خدا را تکذیب کردند و آن را به مسخره گرفتند! (10)
برای مطالعه بیشتر با کلیک بر روی این خط به مطلب کامل غفلت مراجعه کنید