دیدار عاشقان با امام حسین علیه‌السلام در ساق عرش و بی توجهی به بهشت
برداشتی از آیات قرآن
حضرت آیت الله شیخ بشیر نجفی از مراجع تقلید نجف اشرف گفت:
چند سالی بود که معنی و تفسیر آیه 73 سوره زمر، «وَ سِیقَ الَّذِینَ اتَّقَوْاْ رَبَّهُمْ إِلَى الْجَنَّةِ زُمَراً ـ مؤمنان را به سمت بهشت می‌کشند» مرا به خود مشغول کرده بود.
از خود پرسیدم در این آیه چرا گفته شده به سمت بهشت می‌کشند. تمام کتب و تفاسیر مختلف را دیدم و نتیجه‌ای حاصل نشد تا این‌که به روایتی از امام صادق علیه‌السلام برخورد کردم که می‌فرمایند:
«مومنان و دوستان سید الشهدا علیه‌السلام در روز حساب از خدا می‌خواهند قبل از ورود به بهشت مولای‌شان حسین را ملاقات کنند»
در ادامه این روایت آمده است که: «امام به دیدار محبان می‌آید، این ملاقات بسیار طولانی می‌شود».
امام صادق می‌فرمایند: «هر دو طرف غرق تماشا هستند و هیچ‌کدام چشم برنمی‌دارند نه امام، محبان خود را رها می‌کند نه دوستان، سیدالشهدا علیه‌السلام از مولای خود دل می‌بُرند».
در این روایت بود که تفسیرآیه 73 سوره زمر را متوجه شدم.
ملاقات میان امام حسین علیه‌السلام و محبانش آن‌قدر طولانی می‌شود که خداوند به ماموران بهشت می‌فرماید این مؤمنان و دوستان حسینیم را به طرف بهشت بکشید تا ملاقات پایان یابد.
و این نشان از زیبایی محبت امام حسین علیه‌السلام در قلوب محبان آن حضرت است.
فیلم بیانات ایشان را در زیر ببینید.
نکته: آن‌چه ایشان بیان نموده‌اند را تفسیر آیه نمی‌توان دانست بلکه در حد یک برداشت است که ممکن است به آیه مربوط باشد. ضمن این‌که متن روایت با بیان ایشان کمی متفاوت است.
متن کامل روایت مورد اشاره:
محمّد بن عبد اللَّه بن جعفر حمیرى از پدرش، از على بن محمّد بن سالم، از محمّد بن خالد، از عبد اللَّه بن حمّاد بصرى، از عبد اللَّه بن عبد الرحمن الاصمّ، از أبى یعقوب از أبان بن عثمان، از زراره نقل نموده که وى گفت:
حضرت ابو عبد اللَّه (امام صادق) علیه‌السّلام فرمودند:
اى زراره آسمان تا چهل روز بر حسین بن على علیه‌السّلام خون بارید و زمین تا چهل روز تار و تاریک بود و خورشید تا چهل روز گرفته و نورش سرخ بود و کوه‌ها تکه تکه شده و پراکنده گشتند و دریاها روان گردیده و فرشتگان تا چهل روز بر آن حضرت گریستند و هیچ زنى از ما اهل بیت خضاب نکرد و روغن به خود نمالید و سرمه نکشید و موهایش را شانه نزد تا وقتى که سر عبید اللَّه بن زیاد را به نزد ما فرستادند و پیوسته بعد از شهادت آن حضرت چشمان، اشک آلود بود و هر گاه جدّم یاد آن حضرت را مى‌‌نمود محاسنش از اشک خیس مى‌‌گشت به طورى که هر کس آن جناب را مى‌‌دید به حالش ترحّم نموده و از گریه‌‌اش به گریه مى‌‌افتاد و فرشتگانى که نزد قبر آن حضرت هستند جملگى مى‌‌گریند و از گریه ایشان تمام فرشتگان در آسمان و زمین گریه مى‌‌کنند، هنگامى که روح مطهّر آن حضرت از کالبد شریفش خارج شد دوزخ فریاد و بانگى زد که نزدیک بود از صداى آن زمین منشق شود و زمانى که روح خبیث عبید‌اللَّه‌بن‌زیاد و یزید بن معاویه از بدن کثیف‌شان خارج گردید جهنّم جیغى کشید که اگر حق تعالى به‌وسیله فرشتگان حافظ دوزخ آن را کنترل و حبس نمى‌‌نمود تمام موجودات روى زمین از هیبت آن مى‌‌سوختند و اگر آتش جهنّم از حق تعالى اذن مى‌‌داشت هیچ جنبنده‌‌اى را روى زمین باقى نمى‌‌گذارد بلکه تمام را مى‌‌بلعید منتهى مأمور و اسیر فرمان او است و بدون أمر حق جلّت عظمته حرکتى از آن صادر نمى‌‌شود و مع ذلک چند مرتبه بر نگهبانان طغیان کرده تا بالأخره جبرئیل در آن‌جا حاضر شد و بالش را بر آن زد تا ساکت گردید.
و هیچ چشم و اشکى نزد خدا محبوب‌‌تر از چشم و اشگى نیست که بگرید و بر آن حضرت جارى گردد و هیچ گریه‌‌کننده‌‌اى نیست که بر آن جناب بگرید مگر آن‌که گریه‌‌اش به حضرت فاطمه علیها‌السّلام رسیده و آن بانو را یارى مى‌‌کند و نیز گریه‌‌اش به حضرت رسول خدا صلی‌الله‌وعلیه‌وآله‌وسلم رسیده و بدین وسیله حقّ ما را ادا کرده.
و هیچ بنده‌‌اى نیست که روز قیامت محشور شود مگر آن‌که چشمانش گریان است غیر از گریه‌‌کنندگان بر جدّم حضرت حسین بن على علیه‌السّلام چه آن‌که ایشان در حالى که چشمانى روشن و باز دارند محشور مى‌‌گردند و آثار سرور و شادى در صورت‌شان نمایان مى‌‌باشد، مردم در فزع و ناراحتى بوده ولى ایشان از هر غم و محنتى در امان هستند، مردم متفرق و پراکنده و مضطرب بوده ولى ایشان در زیر عرش و سایه آن به یاد حسین علیه‌السّلام بوده و در باره آن جناب به گفتن حدیث مشغولند، از ناملایمات و ناراحتی‌هاى روز حساب هیچ خوف و هراسى ندارند.
به ایشان گفته مى‌‌شود: داخل بهشت شوید ولى آنها از ورود به بهشت امتناع نموده و مجلس ذکر حسین علیه‌السّلام را اختیار مى‌‌کنند، فرشتگان و حور‌العین به آنها پیغام مى‌‌دهند که ما با ولدان مخلّد مشتاق شما هستیم ولى ایشان از فرط سرور و نشاطى که در مجلس‌شان دارند سرشان را بالا نکرده و به آنها نمى‌‌نگرند.
دشمنان ایشان در آخرت دو گروه هستند:
الف: کسانى که موى جلو سر ایشان را فرشتگان عذاب گرفته و آنها را روى زمین کشان کشان به طرف جهنم مى‌‌برند.
ب: آنان که از روى حسرت مى‌‌گویند: فَما لَنا مِنْ شافِعِینَ وَ لا صَدِیقٍ حَمِیمٍ.
نه شفیعى داریم و نه دوستى که از ما حمایت کند.
فرشتگان از طرف همسرهاى ایشان در بهشت و نگهبانان بر ایشان پیغام آورده که چه کرامت و عطایائى به آنها اعطاء شده.
ایشان در جواب مى‌‌گویند: ان شاء اللَّه نزد شما خواهیم آمد و پس از این گفتار به نزد آنها بازگشته و وقتى همسران‌شان به آنها خبر مى‌‌دهند که در نزدیکى حضرت حسین علیه‌السّلام مى‌‌باشند شوق‌شان زیاد گشته و از شعف دل مى‌‌گویند:
حمد مى‌‌کنیم حق تعالى را که ما را از فزع اکبر و وحشت‌‌هاى قیامت در امان داشت و از آن‌چه هراس داشتیم نجات داد.
خداوند متعال به ایشان مرکب‌‌ها و اسب‌‌هاى نیکوئى که بر پشت آنها زین نهاده شده اعطاء فرمود و ایشان بر آنها سوار شده و در حالى که خداى منّان را ستوده و حمد و ثناء گفته و صلوات بر محمّد و آل محمّد مى‌‌فرستند حرکت نموده تا به منازل و جایگاه خویش مى‌‌رسند.
متن عربی حدیث
وَ حَدَّثَنِی مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ جَعْفَرٍ الْحِمْیَرِیُّ عَنْ أَبِیهِ عَنْ عَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ سَالِمٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ حَمَّادٍ الْبَصْرِیِّ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ الْأَصَمِّ عَنْ أَبِی یَعْقُوبَ عَنْ أَبَانِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ زُرَارَةَ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع
یَا زُرَارَةُ إِنَّ السَّمَاءَ بَکَتْ عَلَى الْحُسَیْنِ أَرْبَعِینَ صَبَاحاً بِالدَّمِ وَ إِنَّ الْأَرْضَ بَکَتْ أَرْبَعِینَ صَبَاحاً بِالسَّوَادِ وَ إِنَّ الشَّمْسَ بَکَتْ أَرْبَعِینَ صَبَاحاً بِالْکُسُوفِ وَ الْحُمْرَةِ وَ إِنَّ الْجِبَالَ تَقَطَّعَتْ وَ انْتَثَرَتْ وَ إِنَّ الْبِحَارَ تَفَجَّرَتْ وَ إِنَّ الْمَلَائِکَةَ بَکَتْ أَرْبَعِینَ صَبَاحاً عَلَى الْحُسَیْنِ ع وَ مَا اخْتَضَبَتْ مِنَّا امْرَأَةٌ وَ لَا ادَّهَنَتْ وَ لَا اکْتَحَلَتْ- وَ لَا رَجَّلَتْ حَتَّى أَتَانَا رَأْسُ عُبَیْدِ اللَّهِ بْنِ زِیَادٍ وَ مَا زِلْنَا فِی عَبْرَةٍ بَعْدَهُ وَ کَانَ جَدِّی إِذَا ذَکَرَهُ بَکَى حَتَّى تَمْلَأَ عَیْنَاهُ لِحْیَتَهُ وَ حَتَّى یَبْکِیَ لِبُکَائِهِ رَحْمَةً لَهُ مَنْ رَآهُ وَ إِنَّ الْمَلَائِکَةَ الَّذِینَ عِنْدَ قَبْرِهِ لَیَبْکُونَ فَیَبْکِی لِبُکَائِهِمْ کُلُّ مَنْ فِی الْهَوَاءِ وَ السَّمَاءِ مِنَ الْمَلَائِکَةِ وَ لَقَدْ خَرَجَتْ نَفْسُهُ ع فَزَفَرَتْ جَهَنَّمُ زَفْرَةً کَادَتِ الْأَرْضُ تَنْشَقُّ لِزَفْرَتِهَا وَ لَقَدْ خَرَجَتْ نَفْسُ عُبَیْدِ اللَّهِ بْنِ زِیَادٍ وَ یَزِیدَ بْنِ مُعَاوِیَةَ فَشَهَقَتْ جَهَنَّمُ شَهْقَةً لَوْ لَا أَنَّ اللَّهَ حَبَسَهَا بِخُزَّانِهَا لَأَحْرَقَتْ مَنْ عَلَى ظَهْرِ الْأَرْضِ مِنْ فَوْرِهَا وَ لَوْ یُؤْذَنُ لَهَا مَا بَقِیَ شَیْ‌‌ءٌ إِلَّا ابْتَلَعَتْهُ وَ لَکِنَّهَا مَأْمُورَةٌ مَصْفُودَةٌ- وَ لَقَدْ عَتَتْ عَلَى الْخُزَّانِ غَیْرَ مَرَّةٍ حَتَّى أَتَاهَا جَبْرَئِیلُ فَضَرَبَهَا بِجَنَاحِهِ فَسَکَنَتْ وَ إِنَّهَا لَتَبْکِیهِ وَ تَنْدُبُهُ وَ إِنَّهَا لَتَتَلَظَّى عَلَى قَاتِلِهِ وَ لَوْ لَا مَنْ عَلَى الْأَرْضِ مِنْ حُجَجِ اللَّهِ لَنَقَضَتِ الْأَرْضَ وَ أَکْفَأَتْ بِمَا عَلَیْهَا وَ مَا تَکْثُرُ الزَّلَازِلُ إِلَّا عِنْدَ اقْتِرَابِ السَّاعَةِ وَ مَا مِنْ عَیْنٍ أَحَبَّ إِلَى اللَّهِ وَ لَا عَبْرَةٍ مِنْ عَیْنٍ بَکَتْ وَ دَمَعَتْ عَلَیْهِ وَ مَا مِنْ بَاکٍ یَبْکِیهِ إِلَّا وَ قَدْ وَصَلَ فَاطِمَةَ ع وَ أَسْعَدَهَا عَلَیْهِ وَ وَصَلَ رَسُولَ اللَّهِ وَ أَدَّى حَقَّنَا
وَ مَا مِنْ عَبْدٍ یُحْشَرُ إِلَّا وَ عَیْنَاهُ بَاکِیَةٌ إِلَّا الْبَاکِینَ عَلَى جَدِّیَ الْحُسَیْنِ ع فَإِنَّهُ یُحْشَرُ وَ عَیْنُهُ قَرِیرَةٌ وَ الْبِشَارَةُ تِلْقَاهُ وَ السُّرُورُ بَیِّنٌ عَلَى وَجْهِهِ وَ الْخَلْقُ فِی الْفَزَعِ وَ هُمْ آمِنُونَ وَ الْخَلْقُ یُعْرَضُونَ وَ هُمْ حُدَّاثُ الْحُسَیْنِ ع تَحْتَ الْعَرْشِ وَ فِی ظِلِّ الْعَرْشِ لَا یَخَافُونَ سُوءَ یَوْمِ الْحِسَابِ یُقَالُ لَهُمُ ادْخُلُوا الْجَنَّةَ فَیَأْبَوْنَ وَ یَخْتَارُونَ مَجْلِسَهُ وَ حَدِیثَهُ وَ إِنَّ الْحُورَ لَتُرْسِلُ إِلَیْهِمْ أَنَّا قَدِ اشْتَقْنَاکُمْ مَعَ الْوِلْدَانِ الْمُخَلَّدِینَ فَمَا یَرْفَعُونَ رُءُوسَهُمْ إِلَیْهِمْ لِمَا یَرَوْنَ فِی مَجْلِسِهِمْ مِنَ السُّرُورِ وَ الْکَرَامَةِ
وَ إِنَّ أَعْدَاءَهُمْ مِنْ بَیْنِ مَسْحُوبٍ بِنَاصِیَتِهِ إِلَى النَّارِ وَ مِنْ قَائِلٍ فَما لَنا مِنْ شافِعِینَ وَ لا صَدِیقٍ حَمِیمٍ وَ إِنَّهُمْ لَیَرَوْنَ مَنْزِلَهُمْ وَ مَا یَقْدِرُونَ أَنْ یَدْنُوا إِلَیْهِمْ وَ لَا یَصِلُونَ إِلَیْهِمْ وَ إِنَّ الْمَلَائِکَةَ لَتَأْتِیهِمْ بِالرِّسَالَةِ مِنْ أَزْوَاجِهِمْ وَ مِنْ خُدَّامِهِمْ عَلَى مَا أُعْطُوا مِنَ الْکَرَامَةِ فَیَقُولُونَ نَأْتِیکُمْ إِنْ شَاءَ اللَّهُ فَیَرْجِعُونَ إِلَى أَزْوَاجِهِمْ بِمَقَالاتِهِمْ فَیَزْدَادُونَ إِلَیْهِمْ شَوْقاً إِذَا هُمْ خَبَّرُوهُمْ بِمَا هُمْ فِیهِ مِنَ الْکَرَامَةِ وَ قُرْبِهِمْ مِنَ الْحُسَیْنِ ع فَیَقُولُونَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی کَفَانَا الْفَزَعَ الْأَکْبَرَ وَ أَهْوَالَ الْقِیَامَةِ وَ نَجَّانَا مِمَّا کُنَّا نَخَافُ وَ یُؤْتَوْنَ بِالْمَرَاکِبِ وَ الرِّحَالِ عَلَى النَّجَائِبِ فَیَسْتَوُونَ عَلَیْهَا وَ هُمْ فِی الثَّنَاءِ عَلَى اللَّهِ وَ الْحَمْدِ لِلَّهِ وَ الصَّلَاةِ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ حَتَّى یَنْتَهُوا إِلَى مَنَازِلِهِم
نشانی روایت:
کامل الزیارات النص صفحه 81
بحار الأنوار (ط - بیروت) ج45 ص206
ریاض الأبرار فی مناقب الأئمة الأطهار ج1 ص266
نکته: دو کتاب بحارالانوار و ریاض‌الابرار هم از کامل‌الزیارات نقل نموده‌اند